ΣΠΟΡ: Baseball - Αρχίζει τον Απρίλιο

Το μπέιζμπολ (αγγλ.: baseball) είναι ένα ομαδικό ανδρικό άθλημα, το οποίο παίζεται από ομάδες των εννέα παικτών. Επινοήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα στις ΗΠΑ (ο πρώτος επίσημος αγώνας έγινε το 1846) και είναι το κατεξοχήν αμερικανικό άθλημα. Υπήρξε άθλημα επίδειξης στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1904 στο Σεντ Λούις και σε πολλές επόμενες Ολυμπιάδες. Το 1984 και το 1988 συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιάδων ως άθλημα υπό δοκιμή και τελικά έγινε επίσημο ολυμπιακό άθλημα από το 1992 στη Βαρκελώνη ως το 2004. Όμως, αποφασίστηκε να αφαιρεθεί και πάλι από τους αγώνες το 2012, όπως και το συγγενικό γυναικείο σόφτμπολ.

Το γήπεδο

Το μπέιζμπολ παίζεται σε ανοιχτό γήπεδο που έχει σχήμα τεταρτημόριου κύκλου. Το γήπεδο περιλαμβάνει δύο περιοχές:

Η Εσωτερική Περιοχή (Infield) ή Διαμάντι (Diamond) έχει σχήμα ρόμβου με πλευρές μήκους 27,43 μ. Στις τέσσερις κορυφές του ρόμβου υπάρχουν οι τέσσερις Βάσεις (Bases). Η βάση στην αρχή του γηπέδου, λέγεται Αρχική Βάση ή Αρχική Πλάκα (Home Plate) όπου ξεκινάει και κάθε φάση του αγώνα, μιας και διαδραματίζεται η μονομαχία του ρίπτη (pitcher) της άμυνας με τους ροπαλλοφόρους (batter) της επίθεσης. Στις υπόλοιπες βάσεις που αριθμούνται ως 1η, 2η, και 3η Βάση, προωθούνται διαδοχικά οι συμπαίκτες του ροπαλοφόρου - επιθετικοί - και ο ίδιος κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, μέχρι να επιστρέψουν στην αρχική βάση κλείνοντας κύκλο σε όλες τις βάσεις και παίρνοντας έτσι έναν πόντο (run).

Στο εσωτερικό του διαμαντιού και σε απόσταση 18,34 μ. από την αρχική βάση, βρίσκεται ο ρίπτης (πίτσερ) της άμυνας ο οποίος ρίχνει την μπάλα και μονομαχεί με τον ροπαλλοφόρο. Πίσω από τον ροπαλλοφόρο υπάρχει ένας συμπαίκτης του ρίπτη, ο λήπτης (catcher) που πιάνει τις ρίψεις. Ο λήπτης είναι ο στρατηγός της μονομαχίας και δουλειά του είναι να βγάλουν με τον ρίπτη εκτός παιχνιδιού τους ροπαλλοφόρους, να εμποδίσει την προώθηση των δρομέων και να προστατεύει την αρχική βάση από επιθετικούς που επιχειρούν να σκοράρουν.

Την εσωτερική περιοχή αμύνονται έξι (6) αμυντικοί: Ο Ρίπτης, ο Λήπτης, ο Πρώτης Βάσης, ο Δεύτερης Βάσης, ο Σόρτ-στοπ και ο Τρίτης Βάσης. Αμύνονται της μπάλας και των επιθετικών και παίζουν όλες τις φάσεις στις βάσεις.

Η Εξωτερική Περιοχή σχηματίζει ένα τόξο με απόσταση τουλάχιστον 76,2 μ. ακτίνα από την αρχική βάση. Είναι προτιμητέο όμως το μέγεθος του γηπέδου να έχει ακτίνες τουλάχιστον 97,5 μ. στα πλάγια και 121,9 μ. στο κέντρο της. Στην εξωτερική περιοχή τοποθετούνται οι τελευταίοι τρείς (3) παίκτες της αμυνόμενης ομάδας και έχουν τον ρόλο της οπισθοφυλακής. Αμύνονται της μπάλας των μακρυνών και δυνατών χτυπημάτων της επίθεσης.

Οι θέσεις των παικτών

Το μπέιζμπολ παίζεται από δυο ομάδες των εννέα παικτών, οι οποίες εναλλάσσονται στο ρόλο του επιτιθέμενου και του αμυνόμενου. Οι παίκτες της αμυνόμενης ομάδας, τοποθετούνται ως εξής:

ο ρίπτης (pitcher): μέσα στο διαμάντι

o λήπτης (catcher): πίσω από την αρχική βάση

δυο μεταξύ 1ης και 2ης βάσης

δυο μεταξύ 2ης και 3ης βάσης

τρεις στην εξωτερική περιοχή.

Οι παίκτες της επιτιθέμενης ομάδας ξεκινάνε διαδοχικά στη θέση του ροπαλοφόρου επιχειρώντας να χτυπήσουν την μπάλα κερδίζοντας την μονομαχία με τον ρίπτη και τον λήπτη. Σε αυτή την περίπτωση γίνονται δρομείς και προωθούνται στις βάσεις, επιχειρόντας να σκοράρουν. Το παιχνίδι δεν έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. Μόλις τρείς παίκτες της επιτιθέμενης ομάδας, είτε ροπαλοφόροι είτε δρομείς, βγούν εκτός παιχνιδιού από την άμυνα, οι ομάδες αλλάζουν ρόλους. Όταν η κάθε ομάδα περάσει από άμυνα και επίθεση, ολοκληρώνεται μια περίοδος (inning).

Βασικοί Κανόνες

Κάθε φάση (play) ξεκινάει με την ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ του Ρίπτη (pitcher - άμυνα) - και του Ροπαλοφόρου (batter - επίθεση). O Ροπαλλοφόρος θέλει να χτυπήσει την μπάλα ενώ ο Ρίπτης προσπαθεί να τον ξεγελάσει και να πετύχει το αντίθετο. Την ρίψη υποδέχεται ο Λήπτης (catcher).

Η ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ: Η μπάλα πρέπει να περάσει από ένα συγκεκριμένο νοητό ορθογώνιο, την Ζώνη Ρίψης (strike zone) που ορίζεται πάνω από την Αρχική Βάση (Home Plate) «δίνοντας ευκαιρία» στον Ροπαλλοφόρο να την χτυπήσει - αλλιώς είναι λάθος του Ρίπτη και καλείται Μπολ (ball). Η αποτυχία του Ροπαλλοφόρου να χτυπήσει την μπάλα καλείται Στράικ (strike) όπου: α) είτε κυνήγησε μια μπαλιά και αστόχησε, β) είτε την χτύπησε Φάουλ (foul) έξω από τον χώρο που η μπάλα παίζεται, γ) είτε η μπάλα πέρασε από την Ζώνη Ρϊψης (ευκαιρία για χτύπημα) και αυτός δεν έκανε τίποτα.

Σκοπός της Επίθεσης: Ο Ροπαλλοφόρος να χτυπήσει την μπάλα «δυνατά ή τεχνικά» ώστε να δώσει «χρόνο» στους δρομείς του (runners) στις βάσεις αλλά και στον εαυτό του, να προωθηθούν κυκλικά στις βάσεις. Έτσι, μέχρι η άμυνα να επιστρέψει την μπάλα, οι δρομείς να περάσουν από όλες τις βάσεις και να επιστρέψουν πίσω στην αρχική κερδίζοντας έναν Πόντο (run) ή τουλάχιστον να σωθούν σε μια βάση όπου είναι ασφαλείς.

Σκοπός της Άμυνας: να επιστρέψει την μπάλα γρήγορα στον εσωτερικό χώρο (infield) και να εμποδίσει τους γύρους της επίθεσης, «βγάζοντας Άουτ» (out - εκτός φάσης), τον Ροπαλλοφόρο και τους άλλους δρομείς στις βάσεις. Ο Ροπαλλοφόρος είναι άουτ σε μια από τις ακόλουθες περιπτώσεις: α) χρεωθεί 3 Strikes, β) η μπάλα μετά από χτύπημά του, «πιαστεί στον αέρα», γ) χτυπήσει την μπάλα και αφού αυτή σκάσει στο έδαφος, η άμυνα να καταφέρει να την πιάσει και να την πετάξει σε αμυντικό στην 1η βάση. Το παιχνίδι στην 1η βάση καλείται υποχρεωτικό (force) και στόχος της άμυνας είναι να πατήσει αμυντικός που έχει στην κατοχή του την μπάλα την 1η βάση πριν την πατήσει ο Ροπαλλοφόρος/Δρομέας μετά το χτύπημα που ο ίδιος έκανε.

Οι δρομείς είναι άουτ αν τους ακουμπήσει αμυντικός με την μπάλα, ενώ αυτοί δεν πατάνε εκείνη την στιγμή κάποια βάση. Ένας επιθετικός προσπαθεί να κατακτήσει όσο το δυνατόν περισσότερες βάσεις (κύκλος) χωρίς να τον βγάλουν άουτ. Ασφαλής (safe) είναι μόνο όταν ακουμπάει μια βάση. Έτσι η μπάλα επιστρέφει στον ρίπτη για να μονομαχήσει με τον επόμενο Ροπαλλοφόρο.

ΚΛΕΨΙΜΟ: Ένας δρομέας μπορεί αν είναι γρήγορος, να Κλέψει μια βάση (steal) – δηλαδή να προωθηθεί στην επόμενη, πριν η άμυνα μπορέσει να τον ακουμπήσει (πιάσει) με την μπάλα καθώς αυτός θα προωθείται. Όταν καταφέρει η άμυνα και βγάλει τρία (3) άουτ, τότε αλλάζει η άμυνα με την επίθεση. Μια περίοδος (inning) τελειώνει όταν και οι δυο ομάδες έχουν πάει εναλλάξ από μια φορά σε άμυνα και επίθεση. Ένα παιχνίδι αποτελείται από εννέα (9) περιόδους και νικήτρια είναι η ομάδα που έχει σκοράρει τους περισσότερους πόντους. Επειδή δεν υπάρχει ισοπαλία, στην περίπτωση που μετά τις εννέα περιόδους δεν υπάρχει νικητής διεξάγεται μια επιπλέον περίοδος ή και περισσότερες, μέχρι κάποια ομάδα ανακυρηχθεί νικήτρια.

Διοργανώσεις

Οι παλαιότερες και πιο σημαντικές διοργανώσεις είναι τα δυο πρωταθλήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, το American League και το National League. Η αποκορύφωση αυτών, καλείται «World Series» όπου οι δυο πρωταθλήτριες παίζουν μια τελική σειρά αγώνων για την ανακύρηξη της καλύτερης ομάδας στον Κόσμο εκείνη την χρονιά. Το world series διεξάγεται από το 1903 και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αθλητικά γεγονότα παγκοσμίως αμερικανικό πρωτάθλημα.

Σε διεθνές επίπεδο σημαντικότερη διοργάνωση είναι το παγκόσμιο πρωτάθλημα ή «World Baseball Classic», όπως είναι η επίσημη ονομασία του, το οποίο διοργανώνει η Διεθνής Ομοσπονδία Μπέιζμπολ από το 2002.